2018-2019 9. 10. 11. 12. Sınıf Tarih Dersi Yıllık Planı

Tuğrul ve Çağrı Beyler Hakkında Kısa Bilgi

Tuğrul ve Çağrı Beyler Döneminin Önemli Olayları

– Gaznelilerle mücadele (Nesa, Serahs ve Dandanakan Savaşları)

– Büyük Selçuklu Devleti’nin kuruluşu

– Anadolu’ya akınlar ve Pasinler Savaşı

– Bağdat seferi

Karışıklık Dönemi’nde kendilerine bağlı boylarla birlikte bağımsız hareket eden Tuğrul Bey ve Çağrı Bey Kınık boyunu yönetimleri altına aldılar.Tuğrul Bey ve Çağrı Bey’ler oldukça iyi birer savaşçı ve komutandılar.Bu iki öenmli komutan ani bir baskınla Gaznelilere ait Horosan’a taaruz ederek Merv, Nişabur ve Serahs şehirlerini içine alan bölgeyi ele geçirdiler. Bu olay üzerine Gazneli Mahmut Selçukluları tanımak zorunda kaldı. Selçuk ve Çağrı Bey’lere bölgenin valiliğini verdi. Böylelikle Selçuklular Gaznelilerle fazla uzun süremeyecek bir antlaşma dönemine girdiler. Ardından tekrar başlayan Gazneli-Selçuklu mücadelesi şiddetlenerek devam etti. Selçuk ve Çağrı Bey’lerin komutasındaki Selçuklular, büyük ve ağır hayvanlardan oluşan Gazne ordusuna karşı büyük bit yıpratma savaşı verdi. Bu sürecin sonunda Serahs’da karşı karşıya gelen Gazneliler ile Selçukluların yaptığı savaşı selçuklular kazandı(1038). Gazneli Mesut Nişabur’u Selçuklulara bırakarak çekildi. Fakat bu durum kesin sonuç alınacak bir savaşı geçiktirdi. Selçuk Bey’in kardeşi İbrahim Yınal, Nişabur’da Selçuk Bey adına hutbe okuttu. Selçuklular ile Gazneliler arasındaki mücadele, 1040 Dandanakan Savaşı’nda Selçukluların zaferi ile sonuçlandı.
Dandanakan zaferi ile yeni bir devlet ortaya çıktı. Çağrı bey yönetimindeki üstün zekası ile Selçuk Bey’i  Selçuklu sultanı ilan etti. Merv, Selçukluların başkenti ilan edildi. Burada kurultay toplanarak devletin idarecileri tespit edildi. Kurultay’da Ceyhun Nehri’nin doğusu  Çağrı Bey’in yönetimine, Nişabur’dan batıda kalan bölgeler ise Tuğrul Bey’in yönetimine bırakıldı. Ülkede görev bölüşümü yapıldıktan sonra,Selçuklular  fetihlere başlayarak ülkenin sınırlarını genişletti. Bu dönemden itibaren Anadolu’ya doğru seferlere başlandı.

Dönemim en güçlü ve en büyük devleti Bizans İmparatorluğu idi. Tuğrul Bey, Selçukluların sınırlarını Bizans yönünde genişletmesi gerektiğini düşünüyordu. Bu amaçla öncelikle Bizanslıları Pasinler Savaşı ile yenilgiye uğrattı(1048). Bu savaş sonunda yapılan antlaşma ile Bizanslılar, İstanbul’daki caminin onarılması ve burada Tuğrul bey adına hutbe okutulmasını kabul etti. Bu durum, Tuğrul Bey’in saygınlığını önemli ölçüde arttırdı.

Abbasiler etkinliklerini kaybettiğinden Bağdat’ta kendilerine verilen alanda halife olarak değer görmekteydiler. Ancak Abbasi halife Büveyhlilerin Bağdat üzerindeki egemenliğinden rahatsızdı. Halife Kain bi-Emrillah bunun için Tuğrul Bey’den yardım istedi. Tuğrul Bey ani bir harekat ile Büveyhlilerin hakimiyetine son vererek Abbasi halifeliğini yeniden güçlendirdi. Ayrıca Tuğrul Bey ,Abbasi halifeliğine karşı bütün muhalefeti susturmayı başardı.Abbasi halifesi yaptığı bu hizmetler üzerine Tuğrul Bey’i iki altın kılıçla kuşatıp kendisine Doğunun Ve Batının Sultanı ünvanını verdi.Bu nişan İslam aleminin dünyevi hakimiyetinin Türk hükümdarlarına geçmesi anlamına gelmekteydi.Dolayısıyla artık Türk hükümdarla İslam aleminin lideri komununa yükseliyordu.

Çağrı Bey(1060) ve Tuğrul Bey (1063) vefat edince devletin ve hakimiyetin devamı için Tuğrul Bey’in oğlu Alparslan devletin başına geçti.